Model-View-Controller (MVC) mimarisi, yazılım geliştirmede kullanılan bir tasarım deseni olup, uygulamanın üç ana bileşene ayrılmasını sağlar: Model, View (Görünüm) ve Controller (Kontrolcü). Bu yapı, kodun daha düzenli, okunabilir ve bakımının kolay olmasını sağlar.

MVC'nin Temel Bileşenleri​

1. Model:
   • Tanım: Uygulamanın veri ve iş mantığını temsil eder. Model, verilerin nasıl depolandığını, işlendiğini ve manipüle edildiğini tanımlar.
   • Görevler: Veri tabanı işlemleri, veri doğrulama, iş kuralları.
   • Örnek: Kullanıcı bilgilerini tutan bir User sınıfı veya veritabanıyla etkileşime geçen bir ORM (Object-Relational Mapping) katmanı.
2. View (Görünüm):
   • Tanım: Kullanıcıya verilerin nasıl sunulduğunu belirler. Görünümler, kullanıcı arayüzünü temsil eder.
   • Görevler: Verilerin görsel sunumu, kullanıcıya bilgi gösterimi.
   • Örnek: HTML, CSS ile stil verilmiş bir web sayfası veya kullanıcıya veri gösteren bir mobil uygulama ekranı.
3. Controller (Kontrolcü):
   • Tanım: Kullanıcıdan gelen girdileri işler ve uygun Model ve View bileşenlerini çağırır. Controller, kullanıcı etkileşimlerini yöneten ve iş mantığını koordine eden katmandır.
   • Görevler: Kullanıcı isteklerini işleme, uygun Model metodlarını çağırma ve veriyi Görünüme gönderme.
   • Örnek: Bir formun gönderilmesi sonrası veriyi işleyen ve sonuçları kullanıcıya gösteren bir kontrolcü metodu.

MVC Akış Süreci​

1. Kullanıcı Etkileşimi: Kullanıcı bir eylem gerçekleştirir (örneğin, bir düğmeye tıklar veya bir form gönderir).
2. Controller: Kullanıcı eylemi kontrolcüye iletilir. Kontrolcü, bu eylemi işler ve gerekirse modeli günceller.
3. Model: Model, iş mantığını çalıştırır ve veriyi günceller. Gerekirse veritabanı işlemleri yapar.
4. View: Modelden gelen güncellenmiş veriler, kontrolcü tarafından uygun görünüme iletilir.
5. Görünüm Güncellemesi: Görünüm, modelden gelen verilerle güncellenir ve kullanıcıya yeni veri sunulur.

MVC'nin Avantajları​

• Kodun Ayrılması: İş mantığı, kullanıcı arayüzü ve kontrol mantığı birbirinden ayrılarak, her katmanın bağımsız olarak geliştirilip test edilebilmesini sağlar.
• Bakım Kolaylığı: Her bileşen kendi sorumluluk alanına sahip olduğu için, kodun okunabilirliği ve bakımı kolaylaşır.
• Yeniden Kullanılabilirlik: Bileşenlerin modüler yapısı, farklı projelerde yeniden kullanılabilirlik sağlar.
• Test Edilebilirlik: Ayrı bileşenler bağımsız olarak test edilebilir, bu da yazılımın genel kalitesini artırır.

Örnek Kullanım Senaryosu​

Bir web uygulaması üzerinden örnek verelim:

• Model: User sınıfı, kullanıcı bilgilerini tutar ve veri tabanı işlemlerini gerçekleştirir.
• View: user_profile.html dosyası, kullanıcının profil bilgilerini gösterir.
• Controller: UserController sınıfı, kullanıcıdan gelen istekleri işler, gerekli User model metodlarını çağırır ve user_profile.html görünümüne veri gönderir.

Sonuç​

MVC mimarisi, yazılım geliştirme süreçlerinde düzen ve sistematik bir yapı sağlar. Bu yapı, kodun daha modüler, test edilebilir ve sürdürülebilir olmasına yardımcı olur. Bu yüzden, özellikle büyük ve karmaşık projelerde MVC mimarisi yaygın olarak tercih edilmektedir.

Elinize sağlık