Yarasaların sıradışı adaptasyonu: İşitme kayıplarına karşı hızlı uyum

Ses-yankı sistemiyle çalışan radarları sayesinde karanlık gecede, gündüz gibi hiçbir yere çarpmadan rahatlıkla uçan yarasalarla ilgili yapılan yeni araştırma canlı türünün üstün yeteneklerini ortaya koydu. Johns Hopkins araştırmacıları, yarasaların ekolokasyon kaybına rağmen ortama hızla adapte olabildiğini kanıtladı.


Yeni bir araştırma, ekolokasyon (biyosonar) yöntemiyle işitsel bir "harita" oluşturarak yönlerini bulan yarasaların, işitme duyuları devre dışı kaldığında bile bulundukları ortama hızlı şekilde uyum sağladığını ortaya koydu.

Doğada bulunan tüm hayvanlar, duyusal yoksunlukla başa çıkmak için farklı yöntemler kullanıyor. Örneğin, köpekler zayıf gelen bir sesi daha iyi duyabilmek için başlarını sesin geldiği yöne doğru eğerken, kediler çevrelerini daha iyi algılamak için kulaklarını farklı yönlere hareket ettiriyor.

Johns Hopkins Üniversitesinin çalışmasında, yer ve yön tespiti için işitme duyusundan yararlanan yarasaların, bu kritik duyudan mahrum kaldığında ortama nasıl uyum sağladığı incelendi. Yarasaları ekolokasyon yardımıyla bir platformdan diğerine uçması için eğiten araştırmacılar, aynı yarasaların beynindeki önemli bir işitme bölgesini ilaçla geçici olarak devre dışı bırakarak deneyi tekrarladı.

Deney sonuçlarında, işitme kaybı yaşayan yarasaların parkuru ilk denemede oldukça hızlı ve başarılı şekilde tamamladığı gözlemlendi. Her bir yarasanın, uçuş sırasında karşılaştığı engellere çarpsa veya yeterince çevik olmasa bile hatalarını hemen ve etkili şekilde telafi ettiği belirtildi.

Araştırma kapsamında, yarasaların, daha alçaktan veya duvarlara yakın uçmak, yön bulmak için kullandıkları yankıları güçlendirmek amacıyla ses dalgalarının sayısını ve süresini artırmak gibi yöntemlerle ortama hızla uyum sağladığı tespit edildi.

Çalışmanın yazarlarından nörobilimci Cynthia Moss, yarasaların diğer memeliler ve insanlardan farkının, bu adaptif yeteneği inanılmaz derecede hızlı ve neredeyse otomatik şekilde devreye sokmaları olduğunu söyledi.

Ortak yazarlardan Clarice Diebold da yaptığı açıklamada, "Bulgular oldukça ilgi çekici çünkü bu yöntemler genellikle yarasalar dış ortam gürültüsüne uyum sağlarken ortaya çıkar. Ancak bunların içsel bir işleme sorununa karşı uyum sağlarken de kullanıldığına şahit olduk." ifadesini kullandı.