Yapay zekalı robotlar uzayda insan astronotların yerini alabilir mi? (1 Görüntüleyici)

Robotik araçlar, Güneş Sistemi'ni keşfederken insanlardan daha uzak ve tehlikeli bölgelere ulaşabiliyor. Uzmanlar, robotların düşük maliyet ve dayanıklılık avantajlarıyla uzay keşfinde ön plana çıktığını vurguluyor. Ancak insan varlığının ilham ve hız sağlayarak keşiflere benzersiz katkılar sunduğu belirtiliyor. Gelecekte, insansı robotlar ve insanlar arasında bir iş birliği modeli uzay araştırmalarında yeni bir dönemi başlatabilir. Peki yapay zekalı robotlar uzayda insan astronotların yerini alabilir mi? İşte ayrıntılar...


Son altmış yılda, robotik sondalar Güneş Sistemi’ni dolaşarak insanın ulaşamayacağı yerlere ulaştı. Parker Solar Probe, geçtiğimiz günlerde kendi hız rekorunu kırarak Güneş'e yakın bir geçiş yaptı ve 10 günlük geçişi sırasında 1000 santigrat dereceklik sıcaklıklara maruz kaldı. Ancak bu tür otonom uzay araçlarının başarısı ve gelişmiş yapay zekanın yükselişi, gelecekteki uzay keşiflerinde insanların rolünün ne olacağı sorusunu gündeme getiriyor.

Bazı bilim insanları, insan astronotlara ihtiyaç olup olmayacağını sorguluyor. Birleşik Krallık Kraliyet Astronomu Lord Martin Rees, “Robotlar hızla gelişiyor ve insan göndermenin gerekçesi giderek zayıflıyor. Vergi mükelleflerinin parası, insanları uzaya göndermek için kullanılmamalı.” dedi.

Rees, insanların karşılaşabileceği risklere de dikkat çekerek, “İnsan göndermenin tek gerekçesi, zengin insanlar için bir macera veya deneyim olabilir ve bu da özel olarak finanse edilmelidir.” diye konuştu. University College London’dan fizikçi Andrew Coates da aynı fikirde olduğunu belirterek, “Ciddi uzay keşifleri için robotları tercih ederim. Robotlar daha uzağa gidebilir ve daha fazla şey yapabilir. Ve yapay zeka ilerledikçe robotlar daha da akıllı hale gelebilir.” ifadelerini kullandı.

Robotik uzay araçları, Güneş Sistemi’ndeki her gezegeni ve birçok asteroidi ve kuyruklu yıldızı ziyaret etti, ancak insanlar şu ana kadar sadece Dünya yörüngesi ve Ay'a gidebildi. 1961’de Sovyetler Birliği’nden Yuri Gagarin’in ilk uzay kaşifi olmasından bu yana, toplamda yaklaşık 700 kişi uzaya gitti. Bu yolculukların çoğu Dünya yörüngesine ya da kısa süreli suborbital uçuşlara yönelikti.

Rice Üniversitesi’nden biyolog ve A City on Mars kitabının yazarı Dr. Kelly Weinersmith, “Prestij, insanların uzayda olmasının her zaman bir nedeni olacak. Bu, politik sisteminizin etkili olduğunu ve halkınızın üstün olduğunu göstermek için harika bir yol olarak kabul ediliyor.” dedi. Ancak prestij ve keşfetme arzusu dışında, insanlar Uluslararası Uzay İstasyonu gibi ortamlarda araştırmalar ve deneyler yaparak bilimin ilerlemesine katkıda bulunuyor. Robotlar da bilimsel araştırmalara katkı sağlayabilir. İnsanların dayanamayacağı yerlere giderek atmosferleri ve yüzeyleri incelemek için araçlar kullanabilirler. Ancak Dr. Weinersmith, “İnsanlar daha çok yönlü ve işleri bir robotun yapabileceğinden daha hızlı halleder, ancak uzayda hayatta kalmamız çok zor ve pahalı." diyor.

Robotların insanları tamamlayıcı bir rol oynaması da mümkün. NASA'nın Valkyrie robotu gibi insansı makineler, insanlara benzer şekilde fiziksel işlevler yerine getirerek temel görevleri üstlenebilir. Örneğin, bir uzay istasyonunda bakım ve montaj gibi işleri gerçekleştirebilirler. Öte yandan NASA’nın Curiosity isimli Mars gezgini, Gale Krateri’ni keşfederken belirli bilimsel görevleri insan müdahalesi olmadan otonom olarak yerine getiriyor. Ancak robotların hız ve ilham eksikliği gibi sınırlamaları da var.

Birçok bilim insanı, insanların uzay keşfi sırasında toplumda yarattığı ilhamın robotların asla sağlayamayacağı bir şey olduğunu düşünüyor. Eski NASA astronotu Leroy Chiao, “İnsanlar bir şey yaptığında, diğer insanlar bundan etkilenir,” diyor. “İlk insanın Mars’a inişi, ilk Ay inişinden bile büyük bir olay olacak.”

İnsanlar, Aralık 1972’deki Apollo görevinden bu yana Dünya yörüngesinin ötesine geçmedi. NASA, Artemis programıyla bu on yıl içinde insanları Ay’a geri götürmeyi planlıyor. Bunun yanı sıra Çin Uzay Ajansı da Ay’a astronot göndermeyi hedefliyor. SpaceX CEO’su Elon Musk ise Mars’ta bir koloni kurmayı planlıyor. Hedefi, Starship isimli uzay aracıyla 20 yıl içinde Mars’a bir milyon insan yerleştirmek.