Günümüz dijital dünyasında veri, en değerli varlıklardan biri haline gelmiştir. İşletmelerden sosyal medyaya, bilimsel araştırmalardan günlük uygulamalara kadar her alanda büyük miktarda veri üretiliyor ve işleniyor. Bu veriyi etkili bir şekilde depolamak, yönetmek ve erişmek için veritabanlarına ihtiyaç duyarız.

Database (Veritabanı) Nedir?

En basit tanımıyla veritabanı, düzenli bir şekilde organize edilmiş veri koleksiyonudur. Bu veriler genellikle belirli bir yapıya sahiptir ve kolayca erişilebilir, yönetilebilir ve güncellenebilir olması hedeflenir. Bir kütüphanenin katalog sistemi, bir öğrenci bilgi sistemi veya bir e-ticaret sitesinin ürün envanteri gibi örnekler veritabanlarına günlük hayattan örnek teşkil eder. Veritabanları, bilginin tekrarını önlemek, veri tutarlılığını sağlamak ve verilere hızlı erişim imkanı sunmak gibi önemli avantajlar sağlar.

SQL (Structured Query Language) Nedir?

SQL, ilişkisel veritabanlarını yönetmek ve sorgulamak için kullanılan standart bir dildir. İlişkisel veritabanları, verileri tablolar halinde satır ve sütunlar şeklinde depolar ve bu tablolar arasında ilişkiler kurar. SQL, bu tablolardaki verilere ulaşmak (SELECT), yeni veri eklemek (INSERT), mevcut veriyi güncellemek (UPDATE) ve veri silmek (DELETE) gibi işlemler yapmak için kullanılır. İngilizceye yakın sözdizimi sayesinde okunması ve öğrenilmesi genellikle kolaydır. SQL sadece veri işlemleri için değil, aynı zamanda veritabanı yapılarını (tablolar, görünümler vb.) oluşturmak ve değiştirmek (DDL - Data Definition Language) için de kullanılır.

Database Management System (DBMS) Nedir?

Veritabanı Yönetim Sistemi (DBMS), veritabanlarını tanımlamak, oluşturmak, kullanmak ve yönetmek için kullanılan yazılımlar bütünüdür. DBMS, kullanıcıların veya uygulamaların veritabanı ile etkileşim kurmasını sağlayan arayüzü sunar. Veri güvenliği, veri bütünlüğü, eşzamanlı erişim kontrolü ve yedekleme/geri yükleme gibi görevleri yerine getirerek veritabanının sağlıklı ve verimli çalışmasını sağlar. Örnek popüler DBMS yazılımları arasında MySQL, PostgreSQL, Microsoft SQL Server ve Oracle Database sayılabilir. Bu sistemler genellikle SQL dilini destekleyerek veritabanı işlemlerinin yapılmasını sağlarlar.

SQL Veritabanları ve Programları

Günümüzde birçok farklı türde veritabanı bulunsa da, SQL kullanan ilişkisel veritabanları hala en yaygın kullanılanlardır. MySQL, PostgreSQL, Microsoft SQL Server, Oracle Database gibi popüler DBMS yazılımları, SQL dilini kullanarak veritabanı işlemlerini gerçekleştirmemizi sağlar. Bu programlar, veritabanı tasarımı, sorgu yazma, performans optimizasyonu ve veritabanı yönetimi gibi konularda geniş olanaklar sunar.

Hatalar ve Çözümleri

Veritabanı işlemleri sırasında çeşitli hatalarla karşılaşmak olasıdır. Sözdizimi hataları (syntax errors), sütun veya tablo adının yanlış yazılması, benzersiz (unique) olması gereken bir alana zaten var olan bir değerin eklenmeye çalışılması (Duplicate Entry hatası) veya tablolar arası ilişkilerdeki hatalar (FOREIGN KEY ihlali) sık karşılaşılan durumlardır. Bu hataların çözümü genellikle hata mesajını dikkatlice okumak, sorguyu veya işlemi gözden geçirmek ve veritabanı şemasını kontrol etmekle mümkündür. İlerleyen makalelerde daha spesifik hata türleri ve çözüm yöntemlerine değineceğiz.

Bu makale serimizin ilk bölümüydü. Gelecek bölümlerde veritabanı tasarımı, SQL sorguları yazma, performans ipuçları ve yaygın problemlerin derinlemesi incelemesi gibi konulara değineceğiz.

---

veritabanı nedir, SQL nedir, DBMS nedir, veritabanı yönetim sistemi, ilişkisel veritabanı, SQL veritabanları, MySQL, PostgreSQL, Microsoft SQL Server, Oracle Database, veritabanı hataları, SQL hataları ve çözümleri, veritabanı programları, veri yönetimi, sorgulama dili

---

Harika, veritabanı ve SQL serimize kaldığımız yerden devam edelim. İlk bölümde temel kavramları tanımladık. Şimdi, bu temel üzerinde yükselerek SQL'in kalbine, yani veri sorgulama ve manipülasyon işlemlerine giriş yapalım.

SQL, veri tabanından bilgi almanızı, yeni bilgi eklemenizi, mevcut bilgiyi değiştirmenizi ve gereksiz bilgiyi silmenizi sağlayan güçlü bir araçtır. İşte en sık kullanılan temel SQL komutları:

1. SELECT: Veritabanından Veri Çekme

SELECT komutu, veritabanından veri almak için kullanılır. Bu komutun temel yapısı şu şekildedir:


Burada sutun1, sutun2, ... çekmek istediğiniz sütunların adlarıdır. Eğer tablodaki tüm sütunları çekmek isterseniz * işaretini kullanabilirsiniz. tablo_adı ise veriyi çekmek istediğiniz tablonun adıdır.

Örnek: Musteriler tablosundan tüm müşterilerin adını ve soyadını çekmek için:


Örnek: Urunler tablosundaki tüm bilgileri çekmek için:


2. WHERE: Sorguları Filtreleme

WHERE yan tümcesi, SELECT sorgularında belirli koşulları sağlayan satırları filtrelemek için kullanılır. Bu sayede tüm veriyi çekmek yerine sadece ihtiyacınız olan verilere ulaşırsınız.


koşul ifadesi, filtrenin uygulanacağı kriterdir. Karşılaştırma operatörleri (=, !=/ <>, >, <, >=, <=), mantıksal operatörler (AND, OR, NOT) ve diğer operatörler bu koşulu oluşturmak için kullanılır.

Örnek: Urunler tablosundan fiyatı 50 TL'den yüksek olan ürünlerin adını ve fiyatını çekmek için:


Örnek: Musteriler tablosundan Ankara'da yaşayan ve adı 'Ahmet' olan müşterileri çekmek için:


3. INSERT INTO: Yeni Veri Ekleme

INSERT INTO komutu, bir tabloya yeni bir satır (kayıt) eklemek için kullanılır.


Burada tablo_adı veri eklemek istediğiniz tablonun adıdır. Parantez içindeki sutun1, sutun2, ... değerlerini gireceğiniz sütunları belirtir. deger1, deger2, ... ise ilgili sütunlara karşılık gelen değerlerdir. Sütun adlarını belirtmek isteğe bağlıdır, ancak belirtmek daha okunabilir ve güvenli bir yöntemdir. Eğer tüm sütunlara değer giriyorsanız sütun adlarını atlayabilirsiniz.

Örnek: Musteriler tablosuna yeni bir müşteri eklemek için:


4. UPDATE: Mevcut Veriyi Güncelleme

UPDATE komutu, bir tablodaki mevcut veriyi değiştirmek için kullanılır. WHERE yan tümcesi genellikle hangi satırların güncelleneceğini belirtmek için UPDATE komutu ile birlikte kullanılır. Eğer WHERE kullanılmazsa tablodaki tüm satırlar güncellenir ki bu genellikle istenmeyen bir durumdur!


Örnek: Urunler tablosunda ID'si 10 olan ürünün fiyatını 75 TL olarak güncellemek için:


5. DELETE FROM: Veri Silme

DELETE FROM komutu, bir tablodan bir veya daha fazla satırı silmek için kullanılır. WHERE yan tümcesi silinecek satırları belirtmek için kritiktir. WHERE kullanılmazsa tablodaki tüm veriler silinir!


Örnek: Musteriler tablosundan Sehir'i 'İzmir' olan tüm müşterileri silmek için:


Bu temel SQL komutları, veritabanı ile etkileşim kurmanın temelini oluşturur. Bu komutları anlayarak ve kullanarak veritabanınızdaki verilere erişebilir, onları değiştirebilir ve yönetebilirsiniz.

Bir sonraki bölümde, daha gelişmiş SQL sorgulama tekniklerine, farklı tabloları birleştirmeye (JOIN) ve veriyi gruplandırmaya (GROUP BY) değineceğiz.

---