Verinin Yaşam Döngüsü: Arşivleme ve Saklama Politikaları (1 Görüntüleyici)

Kuruluşlar sürekli olarak yeni veriler üretir ve toplar. Bu verinin hacmi zamanla artar ve veritabanları büyür. Artan veri hacmi performans sorunlarına (sorgular yavaşlar, indeksler büyür - Bölüm 17, 18), depolama maliyetlerinin artmasına ve yönetim zorluklarına yol açabilir. Ayrıca, yasal düzenlemeler (KVKK, GDPR vb.) belirli türdeki verilerin belirli bir süre saklanmasını zorunlu kılarken, bazı verilerin de gereğinden fazla saklanmamasını veya silinmesini gerektirebilir. İşte bu ihtiyaçları karşılamak için Veri Arşivleme ve Veri Saklama Politikaları devreye girer.

Veri Arşivleme (Data Archiving) Nedir?

Veri Arşivleme[/B], artık aktif olarak kullanılmayan veya seyrek erişilen, ancak yine de yasal gereksinimler, iş ihtiyaçları veya tarihsel analizler için saklanması gereken eski veriyi, birincil, yüksek performanslı veritabanı sisteminden ayırarak daha düşük maliyetli, uzun süreli bir depolama sistemine taşıma işlemidir. Arşivlenen veri genellikle anlık erişim için optimize edilmemiştir, ancak gerektiğinde erişilebilir olmalıdır.

Arşivlemenin Faydaları:

• Performans İyileştirme: Aktif veritabanındaki veri miktarını azaltarak sorguların, yedeklemelerin ve bakım görevlerinin daha hızlı çalışmasını sağlar.
• Maliyet Azaltma: Seyrek erişilen veriyi daha ucuz depolama ortamlarında saklayarak depolama maliyetlerinden tasarruf sağlar.
• Yönetim Kolaylığı: Daha küçük aktif veritabanlarını yönetmek genellikle daha kolaydır.
• Yedekleme/Geri Yükleme Sürelerinin Azalması: Yedeklenecek veri hacmi azaldığı için yedekleme ve geri yükleme işlemleri daha hızlı tamamlanır (Bölüm 12).

Veri Saklama (Data Retention) Politikaları Nedir?

Veri Saklama Politikaları[/B], bir kuruluşun sahip olduğu farklı türdeki verilerin ne kadar süreyle saklanması gerektiğini belirleyen kurallar setidir. Bu politikalar genellikle yasal ve düzenleyici gereksinimler, sektörel standartlar ve işletmenin kendi ihtiyaçları tarafından belirlenir. Belirli bir verinin saklama süresi dolduğunda, bu politikalara göre güvenli bir şekilde silinmesi gerekir (yasal bir bekleme veya saklama zorunluluğu yoksa).

Saklama Politikalarının Önemi:

• Yasal ve Düzenleyici Uyumluluk: Veri gizliliği yasaları (KVKK, GDPR gibi) ve sektörel düzenlemeler, belirli verilerin saklama süreleri ve silinmesi konusunda net kurallar koyar. Politikalara uymak yasal yükümlülükleri yerine getirir.
• Risk Yönetimi: Gereğinden fazla veri saklamak, veri ihlali durumunda riskin artmasına neden olabilir. Saklama politikaları bu riski azaltır.
• Maliyet Kontrolü: Süresi dolan veriyi silmek veya arşivlemek depolama maliyetlerini düşürür.
• Veri Temizliği: Veritabanını gereksiz ve güncelliğini yitirmiş verilerden arındırır.

Arşivleme ve Saklama Stratejileri[/B]

Arşivleme ve saklama stratejileri genellikle birlikte ele alınır:

1. Veriyi Belirleme: Arşivlenecek veya saklama politikalarına tabi olacak veriyi belirleme (hangi tablolar, hangi satırlar).
2. Politikaları Tanımlama: Her veri türü için saklama süresini ve arşivleme/silme kurallarını belirleme.
3. Arşivleme Yöntemini Seçme:
   • Aynı Veritabanında Ayrı Tablolar: Aktif tablo verisini, aynı veritabanı içindeki ayrı bir "arşiv" tablosuna taşıma. En basit yöntemdir ancak aktif veritabanı dosya boyutu hala artar.
   • Ayrı Arşiv Veritabanı: Eski veriyi farklı bir sunucudaki ayrı bir veritabanına taşıma. Aktif veritabanını tamamen küçültür.
   • Özel Arşivleme Çözümleri: Daha büyük ölçekli veya bulut ortamlarında, uzun süreli saklama için optimize edilmiş özel depolama hizmetleri (AWS S3 Glacier, Azure Archive Storage) veya veri gölleri (data lake) kullanılabilir.
   • Partitioning ile Arşivleme (Bölüm 20): Tabloyu zaman bazlı partition'lara ayırmak, eski partition'ları aktif veritabanından "ayırmayı" (detach) ve arşivleme depolama alanına taşımayı kolaylaştırır.
4. Otomasyonu Uygulama: Veriyi tanımlanan politikalara göre otomatik olarak arşivlemek veya silmek için düzenli çalışan görevler (stored procedures ve Job Schedulers - Bölüm 10, 23) oluşturma.
5. Erişim ve Geri Yükleme Planı: Arşivlenmiş verilere gerektiğinde nasıl erişileceğini veya geri yükleneceğini belirleme. Erişim hızı gereksinimi arşivleme yöntemini etkiler.
6. Silme İşlemlerini Yönetme: Saklama süresi dolan verinin güvenli ve izlenebilir bir şekilde silinmesini sağlama. Silme işlemlerinin denetim kaydını tutmak önemlidir (Bölüm 29).

Veriye Erişim Hızı ve Maliyet Dengesi[/B]

Arşivleme çözümleri genellikle veriye erişim hızı ile depolama maliyeti arasında bir denge sunar. Daha hızlı erişim gerektiren arşivlenmiş veriler genellikle daha maliyetli depolama katmanlarında tutulurken, nadiren veya hiç erişilmeyecek veriler en ucuz arşivleme katmanlarına taşınır.

Veri arşivleme ve saklama politikaları, veri yönetişiminin (Bölüm 27) ve veri yaşam döngüsü yönetiminin temel taşlarıdır. Veri hacmi büyüdükçe bu konuların önemi artar.

Bu bölümde veri arşivleme ve saklama politikalarının ne olduğunu, neden önemli olduklarını ve temel stratejilerini ele aldık.

Bu serimiz, veritabanı ve SQL dünyasının başlangıç seviyesinden başlayıp, ileri SQL, programlama, tasarım, kapsamlı yönetim görevleri (güvenlik, yedekleme, izleme, otomasyon, HA, ölçeklendirme, DR, yönetişim, kalite, metadata, arşivleme, saklama) ve farklı modeller/ortamlara (NoSQL, Bulut) bir bakış atarak oldukça kapsamlı bir yolculuk oldu.

Öğrenme ve keşfetme yolculuğunuzun devamında bu seride edindiğiniz bilgilerin size sağlam bir temel oluşturmasını umuyorum.

Bu, serimizin bu aşamadaki son bölümü olacaktır.

Veri dolu ve başarılı günler dilerim! Bu uzun soluklu seriyi takip ettiğiniz için hepinize içtenlikle teşekkür ederim!

---