Uzay istasyonunda hava sızıntısı krizi: NASA ve Roscosmos gerilimi artıyor

Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (ISS) yaşanan hava sızıntısı boyutları her geçen gün artmaya devam ediyor. Rus transfer tünelindeki bu sızıntının bir felakete yol açabileceğinden korkan NASA, sorunu gidermek için henüz Roscosmos ile ortak bir yol bulamadı. Durumun ciddiyetine rağmen, Roscosmos endişeleri küçümsemeye devam ediyor. Peki ISS'teki hava sızıntısı nasıl önlenecek? ISS'teki hava sızıntısı nasıl durdurulacak? İşte ayrıntılar...


1980'lerden bu yana en kötü seviyede olan ikili ilişkiler ve istasyonun planlanan sonuna yaklaşmasıyla, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (ISS) süregelen hava sızıntıları, NASA ve Roscosmos arasındaki gerilimi tırmandırıyor. Amerikan uzay ajansı, endişelerini geçen hafta bir ISS Danışma Komitesi toplantısında kamuoyuyla paylaştı.

ISS’in düşük Dünya yörüngesindeki varlığı, ABD ile Rusya’nın uzun süredir devam eden jeopolitik rekabetine rağmen, iş birliğine dayanıyor. NASA’nın Roscosmos ile bir saat sürmesi planlanan toplantısı, yalnızca on dakika sürdü ve ana gündem maddesi hava sızıntılarıydı. Zvezda modülü ile bir Rus yanaşma limanı arasındaki PrK transfer tünelinden Eylül 2019’dan bu yana hava sızıyor. Bu sızıntı bu yıl ciddi şekilde kötüleşti ve başlangıçta günde 2.4 pound hava kaybı yaşanırken, bu rakam Nisan ayına kadar günde 3.7 pound’a yükseldi.

İstasyon, 1998’de NASA’nın Unity modülü ile Roscosmos’un Zarya modülünün yörüngede birleştirilmesiyle kuruldu. ISS, iki yönde genişledi; bir taraf Amerikan, diğer taraf ise Rus ekipmanlarından oluşuyor. Amerikan tarafında NASA, Avrupa ve Japon modülleri yer alırken, Rus tarafındaki tüm modüller ise Roscosmos’a ait.2000 yılında fırlatılan Zvezda modülü, ISS’in üçüncü modülüydü.

Her iki tarafın mühendisleri de hava sızıntısının Zvezda ile PrK tüneli arasındaki bağlantı alanındaki çatlaklardan kaynaklandığını kabul ediyor. Ancak, sızıntının nedenine ilişkin görüş ayrılıkları var. Roscosmos bunun mikro titreşimlerden kaynaklanan yorgunluk olduğunu savunurken, NASA daha ciddi basınç ve mekanik gerilimlerin bu duruma neden olduğunu öne sürüyor. Sorunun potansiyel sonuçları konusundaki anlaşmazlık da devam ediyor.

Emekli astronot ve NASA ISS Danışma Komitesi başkanı Bob Cabana, toplantıda endişelerini dile getirdi. Cabana, “Rus ekibi sızıntıları bulup kapatmaya devam ederken, PrK’nin felaketle sonuçlanacak şekilde dağılmasının gerçekçi bir olasılık olmadığına inanıyorlar. Ancak NASA, PrK’nin yapısal bütünlüğü ve olası bir felaketin sonuçları hakkında endişe duyuyor.” dedi.Cabana, “Ruslar operasyonların güvenli olduğuna inanıyor ancak bunu bizi tatmin edecek şekilde kanıtlayamıyorlar. ABD ise bunun güvenli olmadığını düşünüyor ancak bunu da Rusları tatmin edecek şekilde kanıtlayamıyor,” diye ekledi.

Cabana’nın endişeleri yalnız değil. Crew-8 astronotu Michael Barratt, NASA’nın PrK açıkken Amerikan ve Rus tarafları arasındaki kapağı kapattığını belirtti. Tek kesin çözüm önerisi, PrK’nin tamamen mühürlenmesi ve Rusya’nın dört yanaşma limanından birinin iptal edilmesi olarak görülüyor. Ancak NASA’nın bu tedbiri, Zvezda modülünün bir konserve gibi açılabileceği ve ISS’in geri kalanını da tehlikeye atabileceği yönündeki endişesini yansıtıyor. Buna karşın, Roscosmos tarafı için ise her şey yolunda görünüyor.