NASA'nın Dawn görevi, Asteroit Kuşağı'nın ikinci büyük gök cismi Vesta’daki gizemli çukurların nasıl oluştuğuna dair önemli bir keşif yaptı. Araştırmaya göre, Vesta'daki oluklar meteor çarpmalarının tetiklediği tuzlu su akışlarıyla oluşmuş olabilir.


Güneş sistemimizin en büyük asteroitlerinden biri olan Vesta'daki gizemli cukurlar, meteor çarpmalarının tetiklediği ani tuzlu su akışlarının sonucunda oluşmuş olabilir. NASA'nın Dawn görevi ve yeni yapılan laboratuvar deneyleri, bu teoriyi güçlendiren önemli bulgular ortaya koydu.

Vesta, yüzeyi derin oluklarla dolu olan dev bir asteroit ve yıllarca bilim insanları, bu çukurların meteor çarpmaları ya da sıcaklık değişimlerinden kaynaklanan kuru enkaz akışlarıyla oluştuğunu düşünüyordu. Ancak NASA'nın son araştırmalarına göre, Vesta’daki bu derin kanalların, meteor çarpmaları sonucu yer yüzeyine çıkan tuzlu suyun akışlarıyla şekillenmiş olmasının daha olası olduğunu ortaya koydu.

Vesta'nın yüzeyindeki olukların oluşumuna dair yapılan deneylerde, sodyum klorürle (sofra tuzu) stabilize edilmiş tuzlu suyun, uzayın vakum koşullarında dahi uzun süre akışkan kalabileceği keşfedildi. Araştırmacılar, saf suyun hemen donmasına karşın tuzlu suyun en az bir saat boyunca sıvı kalabildiğini belirlediler. Bu, tuzlu su akışlarının Vesta gibi havasız ortamlarda bile belirli bir süre boyunca oluşabileceğini ve yüzeyde kalıcı izler bırakabileceğini gösteriyor.

NASA'nın Jet Propulsion Laboratuvarı'nda yapılan deneylerde, Vesta'nın yüzeyindeki koşulları simüle etmek için özel bir test odası kullanıldı. Bu odada, düşük hava basıncı altında sıvıların ne kadar süre sıvı kalabileceği test edildi. Deneyler, tuzlu suyun yüzeydeki donmuş katmanlar tarafından korunarak daha uzun süre akışkan kalabildiğini ortaya koydu.

NASA'nın Dawn uzay aracı, 2007 yılında fırlatılmasından sonra 14 ay boyunca Vesta'nın yörüngesinde görev yaptı ve önemli bulgular elde etti. Araştırmalar, Vesta’daki tuzlu su akışlarının, Ceres gibi başka bir gök cisminin yüzeyinde de benzer süreçlerin yaşandığını düşündürtmektedir. Ceres, yüzey altındaki tuzlu su rezervuarlarına sahip ve bu suyun zaman zaman yüzeye çıktığı düşünülüyor.

Bilim insanları bu yeni bulguların yalnızca Vesta'nın yüzeyindeki oluşumları anlaya değil, aynı zamanda diğer havasız dünyalarda da sıvıların nasıl var olabileceğine dair önemli ipuçları sunduğunu belirtti.