Selim AKAY
Üye
GUZMANYA (GUZMANİA) BAKIMI
[FONT="]Guzmanya Çiçeği Bakımı Nasıl Yapılır?
Guzmanya Çiçeği, uzun süre bozulmadan duran yaprakları nedeniyle süs bitkisi olarak satılmaktadır.
Guzmania ismi İspanyol eczacı ve doğa bilimcisi Anastasio Guzman ile ilgilidir.Ölümünden sonra meslektaşları bu türlere ona ithafen Guzmania adını vermişler.
[FONT="]Türleri[/FONT]
120’yi aşkın tür arasında en çok G. lingulata ve G. sanguinea süs bitkisi sektöründe kullanılır. En tanınmışı Guzmania lingulata (scarlet star) türüdür. İkinci sırada yaprakları da renkli olabilen Guzmania sanguinea türü gelir.
[FONT="]Bakımı[/FONT]
Aldığınız guzmanyanın toprağını değiştirmemek gerekir.Guzmanya normal bitkiler gibi değildir. Çiçek açtığı zaman ölüm süreci başlar. Tam bu sırada dipten hızla yeni fideler üretmeye koyulur. Bütün hayati birikimini onlara aktarmaya başlar. Eğer bulunduğu odada şartlar aşağıda istenilen gibi değilse yeni fide üretemeyecektir.Üretse de onlar büyüyemeyecek ve zamanla öleceklerdir.
Guzmanyanın çiçeği bozulunca dipten kesip atın. Artık kendi varlığı yeni fidelere dönüşecektir. Bakımına ciddiyetle devam edin.
[FONT="]Evde Bakım[/FONT]
Guzmanyalar gece karanlık saatler boyunca biraz serin ve çok havadar ortam ister. Tıpkı orkideler gibi.Serin ve Nemli bir ortam ister.
Ocak-Şubat-Mart aylarında direkt güneş ister.
Nisan – Kasım arasında filtrelenmiş güneş olması lazım.Yani güneş tül ardından yapraklara ulaşıp hafifçe ısıtabilmeli. Çok fazla ısıtmamalı.Güneş hiç ısıtmazsa iyi değil. Gece ortam havadar olmalı. Guzmanyaların sağlıklı fotosentez yapabilmeleri gelişime ve yaşama devam edebilmeleri bu iki şarta bağlıdır.
Sık sık açık pencere karışısında havalandırılması şart olduğundan dolayı havası çok kuru illerimizde yaz boyunca nemliliği sağlamak gerekir.Altına bir su dolu tabak koyarak yada üzerinde ince ayarından su fıslatılabilir.
[FONT="]Sulama ve besleme[/FONT]
Toprak ıslatıcılığını yitirince hemen sulamayın. Toprağın nemliliğinin de hafifçe azalmasını bekleyin sonra sulayın.
Sulamadan daha önemlisi yaprak aralarına su doldurmaktır. Çiçek kısmınına değil, yaprak aralarına su doldurun. Bu işi sadece ısı gelişimine yeterli olduğu zamanlarda yapmalısınız. Suyu birkaç günde bir değiştirin. Su mutlaka oda ısısında veya bir iki derece daha ılıkça olmalıdır.
Ayda bir sıvı çiçek besinlerden verilebilir.Yaprak aralarına besinli su vermeyi ise ayda bir veya iki defa yapın. Bunda besini suya 4 misli daha az katın. 24 saatten fazla bekletmeyip boşaltın ve temiz su doldurun.
Yapraklara sabah çok erken saatlerde su fısfıslayın. Besinli su fısfıslama ise, ortamın esintili olması şartıyla karanlık saatlerde haftada bir-iki defa gibi yapılabilir. Bunun büyük faydası olur.
Sulama: Mart'tan Ağustos'a kadar olan büyüme döneminde oda sıcaklığındaki kireçsiz su ile bolca sulanmalı, toprak nemli tutulmalı ve yaprak hunisindesu bulundurulmalıdır. Kışın Ekim'den Şubat'a değin olan dinlenme döneminde verilen su azaltılmalı ve yaprak hunisinde su bulundurulmalıdır.
[FONT="]Sıcaklık[/FONT]
Fazla serinde ıslaklık ya da kök ortamında havasız yoğun nem guzmanyaları çürütücü hastalıklara yol açar.
Kışın ortam soğuk oluyorsa sulama sıklığını daha seyrek tutun. Su fısfıslama yapmayın. Odayı sık sık havalandırmalısınız.Güneş de hayati önem taşır soğuk odalarda. Yoksa guzmanyalarınızı mantar hastalıkları öldürür. Yaprak aralarına hafif ılık su doldurarak susuz kalmalarının önüne geçebilirsiniz ama suyu birkaç saat sonra boşaltın.
Gelişme ve çiçeklenme döneminde 18-20 derece kışın 15 derece sıcaklığa gereksinim gösterir.
Yarı gölge veya hafif güneşli yerleri sever. Doğrudan güneş ışığından korunmalıdır
[FONT="]Üretme[/FONT]
Uygun şartlarda bakılırsa guzmanya birkaç yıl sonra en az 8-10 adet olur.
[FONT="]Fidelerin ayrılıp dikilmeleri ile üretme..[/FONT]
Yavruları ana guzmanyadan kesip saksılara dikme zamanı çok önemlidir.Gece ısısı 20C derecenin yukarılarında durdukça gelişmeleri pek mümkün değil. O süreçte dinlenmeye geçerler. En iyi zaman ilkbahar ortalarıdır. İkinci en iyi zaman yaz sonu.
Dipte oluşan yavruları ayırmakta acele etmeyin. Anaya bağlı olarak daha hızlı büyürler. Ayırmak için anasının yarısı büyüklüğe gelmeliler. Kaç yavru varsa bekleyin büyüdükleri kadar büyüsünler. Çok sıcak ya da çok soğuk zamanlarda hayatta kalabilmeleri zor olur. İlkbaharda, gece ısısı 10C derecenin altına düşmediği günlerin başlaması tam zamanıdır. Fideleri diktikten sonra gece boyu açık pencereden dışardan esinti almalılar. Bu çok iyi olur. Hayata tutunup gelişim göstermeleri garantidir.
Anadan ayırma zamanı geldiğinde saksıdan sökün. Temiz bir bıçakla anaya bağlı oldukları yerlerinden kesin. Yavrularından ayrılmış ana guzmanyanın yaprakları sağlıklı ve gücü yerinde gibi görünüyorsa atmayın kendi saksısına aynı toprağıyla tekrar dikin. Yeni yavrular verme ihtimali var. Olmazsa sonra söküp atarsınız.
[FONT="]Saksı ve Toprak[/FONT]
Guzmanyaları büyüklüklerine göre yarım litrelik küçük saksılara, saksı hacminin 2/3si kadar toprak doldurarak dikebilirsiniz. Toprağın niteliği önemlidir. Saksı küçük olması gerekiyor çünkü guzmanya kökleri pek gelişmez. Gereğinden büyük saksılarda köklerin havasız kalması ve çürümesi riski çok fazla. Bir diğer incelik de bitki büyüyüp ağırlaşacağından dolayı saksısının da ağır olması gerekliliği. Küçük ebatlarda ağır çömlek saksı günümüzde bulunmuyor. Ağırlık saksının dibine ağır çakıllar koyarak ve toprak karışımında ponza taşı ve kuvars kumu kullanarak sağlanabilir. Bu iki madde ayrıca toprağın havadar, süzek ve çürümeleri önleyici olması açısından şart zaten.
Saksı Değiştirme: Her 2-3 yılda bir Nisan ayında yapılır.
İdeal toprak karışım: 3 ölçü eleyip ince tozundan arındırdığınız lifli poşet toprak + 1 ölçü orkide çam kabukları + 1 ölçü ponza taşı + 1 ölçü kuvars kumu. Bütün bunları birbirleriyle güzelce karıştırın.
Saksının dibine ağır çakılları yerleştirin. Çakılların ara boşluklarını kuvars kumuyla tamamlayın. Sonra saksıyı karışımla doldurun ve guzmanya fidenizi dikin. Dip ağırlığı sayesinde fideler büyüdüğünde saksı kolayca devrilmez.
[FONT="]Çiçeklenmesi[/FONT]
Bir yaşına veya iki yaşına geldiklerinde çiçek açarlar. Bir yaşına geldiklerinden itibaren direkt güneşe daha fazla alıştırın. Guzmanyaları direkt güneşten fazla korumak bir çiçek açtıklarında (çiçeklerin daha uzun süre dayanabilmesi için), bir de fidelerin yeni saksılara ekildiği ilk yılda önemlidir.
[FONT="]Hastalıkları[/FONT]
Çeşitli bitki bitleri musallat olabilir. Hiç bit görmeseniz bile haftada bir yaprakları ıslak bezle silerek ya da duş altında yıkıyarak daima tertemiz tutmalısınız. Hem yaprak temizliği gelişimi için önemlidir.
Kökten başlayan çürümeler ya da çiçek sapı çürümeleri yanlış bakım ve gereksiz sulamalar sonucudur. Çiçek sapı zaten çiçek solunca dipten kesilir. Vakitsiz çürümesi kötü ama pek tehlikesi yok. Yeter ki çürüme dibe doğru ilerlemesin. Yerinin havadar olması, esintiler alabilmesi guzmanyaların gelişimi ve sağlıklı kalabilmeleri için şart. Bunlara dikkat edilmesi gerekir.
[/FONT]
[FONT="]Guzmanya Çiçeği Bakımı Nasıl Yapılır?
Guzmanya Çiçeği, uzun süre bozulmadan duran yaprakları nedeniyle süs bitkisi olarak satılmaktadır.
Guzmania ismi İspanyol eczacı ve doğa bilimcisi Anastasio Guzman ile ilgilidir.Ölümünden sonra meslektaşları bu türlere ona ithafen Guzmania adını vermişler.
[FONT="]Türleri[/FONT]
120’yi aşkın tür arasında en çok G. lingulata ve G. sanguinea süs bitkisi sektöründe kullanılır. En tanınmışı Guzmania lingulata (scarlet star) türüdür. İkinci sırada yaprakları da renkli olabilen Guzmania sanguinea türü gelir.
[FONT="]Bakımı[/FONT]
Aldığınız guzmanyanın toprağını değiştirmemek gerekir.Guzmanya normal bitkiler gibi değildir. Çiçek açtığı zaman ölüm süreci başlar. Tam bu sırada dipten hızla yeni fideler üretmeye koyulur. Bütün hayati birikimini onlara aktarmaya başlar. Eğer bulunduğu odada şartlar aşağıda istenilen gibi değilse yeni fide üretemeyecektir.Üretse de onlar büyüyemeyecek ve zamanla öleceklerdir.
Guzmanyanın çiçeği bozulunca dipten kesip atın. Artık kendi varlığı yeni fidelere dönüşecektir. Bakımına ciddiyetle devam edin.
[FONT="]Evde Bakım[/FONT]
Guzmanyalar gece karanlık saatler boyunca biraz serin ve çok havadar ortam ister. Tıpkı orkideler gibi.Serin ve Nemli bir ortam ister.
Ocak-Şubat-Mart aylarında direkt güneş ister.
Nisan – Kasım arasında filtrelenmiş güneş olması lazım.Yani güneş tül ardından yapraklara ulaşıp hafifçe ısıtabilmeli. Çok fazla ısıtmamalı.Güneş hiç ısıtmazsa iyi değil. Gece ortam havadar olmalı. Guzmanyaların sağlıklı fotosentez yapabilmeleri gelişime ve yaşama devam edebilmeleri bu iki şarta bağlıdır.
Sık sık açık pencere karışısında havalandırılması şart olduğundan dolayı havası çok kuru illerimizde yaz boyunca nemliliği sağlamak gerekir.Altına bir su dolu tabak koyarak yada üzerinde ince ayarından su fıslatılabilir.
[FONT="]Sulama ve besleme[/FONT]
Toprak ıslatıcılığını yitirince hemen sulamayın. Toprağın nemliliğinin de hafifçe azalmasını bekleyin sonra sulayın.
Sulamadan daha önemlisi yaprak aralarına su doldurmaktır. Çiçek kısmınına değil, yaprak aralarına su doldurun. Bu işi sadece ısı gelişimine yeterli olduğu zamanlarda yapmalısınız. Suyu birkaç günde bir değiştirin. Su mutlaka oda ısısında veya bir iki derece daha ılıkça olmalıdır.
Ayda bir sıvı çiçek besinlerden verilebilir.Yaprak aralarına besinli su vermeyi ise ayda bir veya iki defa yapın. Bunda besini suya 4 misli daha az katın. 24 saatten fazla bekletmeyip boşaltın ve temiz su doldurun.
Yapraklara sabah çok erken saatlerde su fısfıslayın. Besinli su fısfıslama ise, ortamın esintili olması şartıyla karanlık saatlerde haftada bir-iki defa gibi yapılabilir. Bunun büyük faydası olur.
Sulama: Mart'tan Ağustos'a kadar olan büyüme döneminde oda sıcaklığındaki kireçsiz su ile bolca sulanmalı, toprak nemli tutulmalı ve yaprak hunisindesu bulundurulmalıdır. Kışın Ekim'den Şubat'a değin olan dinlenme döneminde verilen su azaltılmalı ve yaprak hunisinde su bulundurulmalıdır.
[FONT="]Sıcaklık[/FONT]
Fazla serinde ıslaklık ya da kök ortamında havasız yoğun nem guzmanyaları çürütücü hastalıklara yol açar.
Kışın ortam soğuk oluyorsa sulama sıklığını daha seyrek tutun. Su fısfıslama yapmayın. Odayı sık sık havalandırmalısınız.Güneş de hayati önem taşır soğuk odalarda. Yoksa guzmanyalarınızı mantar hastalıkları öldürür. Yaprak aralarına hafif ılık su doldurarak susuz kalmalarının önüne geçebilirsiniz ama suyu birkaç saat sonra boşaltın.
Gelişme ve çiçeklenme döneminde 18-20 derece kışın 15 derece sıcaklığa gereksinim gösterir.
Yarı gölge veya hafif güneşli yerleri sever. Doğrudan güneş ışığından korunmalıdır
[FONT="]Üretme[/FONT]
Uygun şartlarda bakılırsa guzmanya birkaç yıl sonra en az 8-10 adet olur.
[FONT="]Fidelerin ayrılıp dikilmeleri ile üretme..[/FONT]
Yavruları ana guzmanyadan kesip saksılara dikme zamanı çok önemlidir.Gece ısısı 20C derecenin yukarılarında durdukça gelişmeleri pek mümkün değil. O süreçte dinlenmeye geçerler. En iyi zaman ilkbahar ortalarıdır. İkinci en iyi zaman yaz sonu.
Dipte oluşan yavruları ayırmakta acele etmeyin. Anaya bağlı olarak daha hızlı büyürler. Ayırmak için anasının yarısı büyüklüğe gelmeliler. Kaç yavru varsa bekleyin büyüdükleri kadar büyüsünler. Çok sıcak ya da çok soğuk zamanlarda hayatta kalabilmeleri zor olur. İlkbaharda, gece ısısı 10C derecenin altına düşmediği günlerin başlaması tam zamanıdır. Fideleri diktikten sonra gece boyu açık pencereden dışardan esinti almalılar. Bu çok iyi olur. Hayata tutunup gelişim göstermeleri garantidir.
Anadan ayırma zamanı geldiğinde saksıdan sökün. Temiz bir bıçakla anaya bağlı oldukları yerlerinden kesin. Yavrularından ayrılmış ana guzmanyanın yaprakları sağlıklı ve gücü yerinde gibi görünüyorsa atmayın kendi saksısına aynı toprağıyla tekrar dikin. Yeni yavrular verme ihtimali var. Olmazsa sonra söküp atarsınız.
[FONT="]Saksı ve Toprak[/FONT]
Guzmanyaları büyüklüklerine göre yarım litrelik küçük saksılara, saksı hacminin 2/3si kadar toprak doldurarak dikebilirsiniz. Toprağın niteliği önemlidir. Saksı küçük olması gerekiyor çünkü guzmanya kökleri pek gelişmez. Gereğinden büyük saksılarda köklerin havasız kalması ve çürümesi riski çok fazla. Bir diğer incelik de bitki büyüyüp ağırlaşacağından dolayı saksısının da ağır olması gerekliliği. Küçük ebatlarda ağır çömlek saksı günümüzde bulunmuyor. Ağırlık saksının dibine ağır çakıllar koyarak ve toprak karışımında ponza taşı ve kuvars kumu kullanarak sağlanabilir. Bu iki madde ayrıca toprağın havadar, süzek ve çürümeleri önleyici olması açısından şart zaten.
Saksı Değiştirme: Her 2-3 yılda bir Nisan ayında yapılır.
İdeal toprak karışım: 3 ölçü eleyip ince tozundan arındırdığınız lifli poşet toprak + 1 ölçü orkide çam kabukları + 1 ölçü ponza taşı + 1 ölçü kuvars kumu. Bütün bunları birbirleriyle güzelce karıştırın.
Saksının dibine ağır çakılları yerleştirin. Çakılların ara boşluklarını kuvars kumuyla tamamlayın. Sonra saksıyı karışımla doldurun ve guzmanya fidenizi dikin. Dip ağırlığı sayesinde fideler büyüdüğünde saksı kolayca devrilmez.
[FONT="]Çiçeklenmesi[/FONT]
Bir yaşına veya iki yaşına geldiklerinde çiçek açarlar. Bir yaşına geldiklerinden itibaren direkt güneşe daha fazla alıştırın. Guzmanyaları direkt güneşten fazla korumak bir çiçek açtıklarında (çiçeklerin daha uzun süre dayanabilmesi için), bir de fidelerin yeni saksılara ekildiği ilk yılda önemlidir.
[FONT="]Hastalıkları[/FONT]
Çeşitli bitki bitleri musallat olabilir. Hiç bit görmeseniz bile haftada bir yaprakları ıslak bezle silerek ya da duş altında yıkıyarak daima tertemiz tutmalısınız. Hem yaprak temizliği gelişimi için önemlidir.
Kökten başlayan çürümeler ya da çiçek sapı çürümeleri yanlış bakım ve gereksiz sulamalar sonucudur. Çiçek sapı zaten çiçek solunca dipten kesilir. Vakitsiz çürümesi kötü ama pek tehlikesi yok. Yeter ki çürüme dibe doğru ilerlemesin. Yerinin havadar olması, esintiler alabilmesi guzmanyaların gelişimi ve sağlıklı kalabilmeleri için şart. Bunlara dikkat edilmesi gerekir.
[/FONT]